Hôm nay (31/05) là ngày toàn thế giới không hút thuốc. Ở Việt Nam, ngày này cũng nằm trong tuần lễ phòng chống tác hại thuốc lá kéo dài từ ngày 26/05 đến 31/05. Nhưng tình hình hút thuốc ở Việt Nam có lẽ không giảm mà còn đang tăng. (Sản lượng thuốc lá điếu của VN đã tăng gần gấp đôi từ năm 2000–2007 — 4 tỉ bao!)
Có nguồn cho biết có đến 40.000 người Việt chết mỗi năm vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Nếu so với số người chết vì hệ thống giao thông kinh khủng ở Việt Nam thì con số này gấp đến 4 lần. Nhiều gia đình ở Việt Nam thuộc dạng nghèo và đang chi trả tiền cho thuốc lá nhiều hơn bất kỳ dịch vụ y tế hay giáo dục nào. Có nghĩa là nếu không hút thuốc nữa thì khả năng thoát nghèo là cao hơn nhiều.
Trong thuốc lá có hơn 4.000 loại chất độc đủ kiểu. Người hút thuốc lá có đầu lọc vẫn hít rất nhiều các chất độc này vào người. Những người hút thuốc bị động (không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc) còn chịu tác động lớn hơn vì phải hít trực tiếp các chất độc. Khó có thể nói ở thời đại này, phì phèo điếu thuốc ở nơi công cộng là hành động văn minh.
Về phía người dân là như vậy, phía chính phủ cũng đóng góp không nhỏ trong việc tăng lượng người hút thuốc và chết vì hút thuốc hàng năm: giá thuốc lá ở Việt Nam thấp nhất thế giới trong khi giá sữa cao nhất thế giới. No doubt người ta có xu hướng hút thuốc hơn là ăn uống khỏe mạnh.
Ảnh trong bài do tôi tự thêm vào.
Theo báo Tuổi Trẻ Online:
Nghịch lý giá sữa và thuốc lá
Giá sữa ở VN đắt nhất thế giới, điều đó đã được Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng VN xác định tại một cuộc hội thảo về sữa cách đây hơn một tuần.
Còn giá thuốc lá, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chia làm sáu mức, VN xếp hàng thứ năm. Theo đó, các nước đẩy giá thuốc lá lên cao ngất ngưởng trên 5 USD/gói 20 điếu gồm những nước thuộc Tây Âu, Canada, Singapore. Dẫn đầu trong nhóm “đắt đỏ” này là Anh với giá một gói thuốc lá khoảng 5 bảng Anh, tức khoảng 130.000 đồng VN! Mỹ nằm trong nhóm thứ nhì với giá bán từ 4-4,99 USD/gói! Còn VN nằm ở nhóm 5/6 với mức giá từ 1-1,99 USD/gói. Xem trong bản đồ giá thuốc lá của WHO, chỉ vài quốc gia có giá thuốc lá rẻ hơn ta là Argentina, Paraguay, Kazakhstan, Indonesia với mức dưới 1 USD/gói.
Kết hợp giữa bảng giá sữa và giá thuốc lá, chúng ta có một bài toán quy đổi thú vị như sau: tại VN, mức giá sữa bình quân là 1,4 USD/lít nên một gói thuốc lá gần bằng một lít sữa. Tại New York, một gói thuốc lá tương đương 10 lít sữa. Tại Ấn Độ, một quốc gia có giá bán thuốc lá tương đương VN, giá một gói thuốc lá hơn 2 lít sữa…
Thật kỳ lạ, sữa – mặt hàng mang tính chiến lược đối với sức khỏe người dân, với sự phát triển của trẻ em – lại đắt nhất thế giới; trong khi thuốc lá – mặt hàng độc hại cho sức khỏe con người – lại vào loại rẻ có hạng của thế giới! Đó là một nghịch lý tại VN, mà một khi chúng ta chưa xóa bỏ được điều kỳ dị đó thì chưa thể gọi là một đất nước văn minh!
Một kinh nghiệm mà tiến sĩ Bill ONeill – tổng thư ký Hiệp hội Sức khỏe Anh – muốn chia sẻ với mọi quốc gia trên thế giới, đó là nhà nước hãy tích cực làm giàu ngân sách bằng cách đánh thuế thuốc lá thật cao. Kinh nghiệm của Chính phủ Pháp cho thấy cứ mỗi khi ngân sách thâm thủng, việc “gỡ” lại bằng thuế thuốc lá là biện pháp mà người dân hài lòng nhất. Bên cạnh đó, thống kê cũng đã cho thấy cứ tăng 10% giá thuốc lá sẽ có 4% dân ghiền bỏ thuốc.
Thế thì VN tại sao không nhanh chóng áp dụng kinh nghiệm đó?